Samen ontwikkelen

Ruilverkaveling

Het land bleek na het rechttrekken van de Reusel dan weer te nat en dan weer te droog voor de boeren. Ook lagen de kavels zo verspreid dat het landbouwverkeer de hele dag door de dorpen denderde. In 1978 werd daarom een aanvraag ingediend voor een ruilverkaveling. Door grond te ruilen hoefden de boeren niet meer kriskras van hun ene akker naar hun andere akker te rijden. De bedoeling was dat hun akkers zoveel mogelijk bij hun boerderijen kwam te liggen. Met rechte sloten ertussen om het water af te voeren. Door een wijziging in het beleid, pakte dit uiteindelijk anders uit.

Natuur

In 1990 werd het beleid omgegooid. In plaats van meer landbouwgrond, moest er meer natuur komen. Grond werd geruild of opgekocht, boeren verhuisden en er werd een start gemaakt om het gebied weer nat te maken. Net zoals vroeger. In 2014 is dit unieke project afgerond. De Grutto en de Wulp komen weer terug. De patrijs, de gele kwikstaart en de kwartel nemen graag een stofbadje op één van de zandpaden. De waterkwaliteit van de Reusel is sterk verbeterd, wat weer vissen, ijsvogels en libellen aantrekt. Tussen bloemrijke graslanden met orchideeën, rapunzel en Spaanse ruiter liggen kikkerpoelen en bolakkers. Ieder jaar en ieder seizoen zijn er weer nieuwe ontdekkingen in de natuur die zich blijft ontwikkelen.

Waterberging

Behalve voor de natuur dient het riviertje de Reusel als waterberging. Eenmaal in de 50 jaar zal het zuidelijke deel volstromen, eens in de 100 jaar het noordelijke deel. Wanneer dat is? Dat zal blijken. De stuw bij Moergestel zal naar verwachting eens in de 25 jaar gebruikt worden. En een schuifstuw bij het kanaal gaat de sturing regelen. Dat werkt als een soort mini-Oosterscheldekering.

Ontwikkeling in cijfers

• 35 jaar heeft het geduurd voordat de herinrichting van dit gebied voltooid was.
• 700 landeigenaren waren betrokken bij de herinrichting van het land, ruilverkaveling.
• 1 miljoen m3 grond is afgegraven. Dat zijn zo’n 50.000 volle vrachtwagens.
• Het riviertje de Reusel is door de vele bochten nu 3.000 meter langer dan 10 jaar geleden.
• In de zomer is de Reusel op sommige plekken maar 2 meter breed, in de winter wel 200 meter.
• 9 boeren beheren dit gebied samen met Staatsbosbeheer. Een unieke samenwerking die als voorbeeld kan dienen voor andere regio’s in Nederland.
• Met 250 hectare, ongeveer 11.500 voetbalvelden bij elkaar, is dit het grootste weidevogelgebied in Noord-Brabant.

Ontwikkeling in beeld

Over de ruilverkaveling is een boek en een film gemaakt. Bekijk de film en kom eens langs om met eigen ogen te zien hoe landbouw, natuur, recreatie en waterberging samenkomen in dit unieke gebied.

De beelden van landinrichting de Hilver zijn beschikbaar gesteld door de provincie Noord-Brabant. Landinrichting de Hilver droeg in belangrijke mate bij aan het huidige landschap.